NOWE ADRESY LIGI MORSKIEJ I RZECZNEJ

Liga Morska i Rzeczna – Zarząd Główny

ul. Przemysłowa 6a

80-542 Gdańsk

Adres korespondencyjny:

Urząd Morski w Gdyni

Baza Oznakowania Nawigacyjnego w Gdańsku

ul. Pokładowa 9

80-561 Gdańsk

z dopiskiem:   Liga Morska i Rzeczna

 

https://zeglarski.info/artykuly/liga-morska-i-rzeczna-stawia-na-aktywizacje-srodowiska/

 

2020 Rokiem Zaślubin Polski z Morzem w Pucku

2019 Rokiem Ligi Morskiej i Rzecznej

 

 

 

  W 100 – rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę, oddajemy hołd wszystkim Polakom, którzy przyczynili się do odzyskania oraz do obrony naszej niepodległości.

  W  100 – rocznicę Ligi Morskiej i Rzecznej wspominamy dokonania naszych działaczy, oddajemy hołd wszystkim członkom i sympatykom  naszego Stowarzyszenia.

 

W 2018 roku  obchodzimy 100- Rocznicę Odzyskania Niepodległości przez Polskę. Stowarzyszenie Liga Morska i Rzeczna w 2018 roku również obchodzi  100-rocznicę pracy społecznej członków na rzecz rozwoju gospodarki morskiej i rzecznej oraz zdolności obronnej naszej Ojczyzny.

    W dniu 01 października 1918 roku w Warszawie przy ul Widok 10 z inicjatywy kontradmirała Kazimierza Porębskiego odbyło się zebranie organizacyjne ,na którym powołane zostało Stowarzyszenie Pracowników na Polu Rozwoju Żeglugi ”Bandera Polska”. Powstała pierwsza w historii Polski organizacja społeczna o szerokim profilu morskim i rzecznym. Stowarzyszenie wyznaczyło sobie następujące cele;

– opracowanie zasad organizacyjnych rozwoju żeglugi i portów,

– wyznaczenie kierunków rozwoju żeglugi śródlądowej i morskiej,

– przeprowadzenie szkolenia zawodowego wśród pracowników żeglugi,

– ustalenie polskiej terminologii morskiej i żeglugowej,

– popularyzowanie idei żeglugi i sportów wodnych wśród społeczeństwa.

Stowarzyszenie „Bandera Polska”, skupiało grono doświadczonych oficerów marynarki wojennej i handlowej, budowniczych statków i portów oraz pokrewnych zawodów. Działacze „Bandery Polskiej” odegrali doniosłą rolę w tworzeniu od podstaw polskiej polityki morskiej i rzecznej w okresie międzywojennym. Wśród działaczy „Bandery Polskiej” należy wymienić

– kontradmirała Kazimierza Porębskiego- Prezesa Zarządu.

– inż. Tadeusza Wende-budowniczego portu handlowego w Gdyni,

– inż. Antoniego Garnuszewskiego -przyszłego dyrektora Szkoły Morskiej w Tczewie,

– Bogumiła Nowotnego-pułkownika marynarki –pierwszego dowódcy Polskiej Marynarki Wojennej,

– kontradmirała Michała Borowskiego.

W okresie tworzenia się państwowości polskiej, po latach niewoli, zaborów, członkowie Bandery Polskiej zaproponowali społeczeństwu polskiemu budowę od podstaw Polski Morskiej oraz rozwój żeglugi śródlądowej. Należy również dodać, że formalnie nie ustalone były jeszcze granice państwa polskiego oraz zasięg wybrzeża morskiego.

Stowarzyszenie „Bandera Polska” ściśle współpracowało z Władzami II Rzeczypospolitej Polskiej, Naczelnikiem Państwa Józefem Piłsudskim, przy tworzeniu organizacji, instytucji rzecznych, marynarki wojennej, instytucji morskich, wspierając je kadrowo.

W dniu 31 maja 1919 roku Stowarzyszenie „Bandera Polska” przekształciło się w Towarzystwo Liga Żeglugi Polskiej. Członkowie Ligi Żeglugi Polskiej aktywnie włączyli się w opracowanie przepisów prawa morskiego, żeglugowego, o morskiej banderze handlowej. Przyczynili się do zorganizowania szkoły dla marynarzy w Kazuniu o specjalnościach ,sygnalista, sternik, palacz, mechanik, na potrzeby marynarki wojennej ,rzecznej i morskiej. Dyplom ukończenia szkoły uzyskało około 300 marynarzy Członkowie Ligi uczestniczyli w uroczystościach związanych z Zaślubinami Polski z Morzem Bałtyckim w Pucku w dniu 10 lutego 1920 roku. Podczas wojny z bolszewikami stowarzyszenie liczyło przeszło 5000 członków. Brali udział w obronie Warszawy na odcinku Zegrze – Dębe, na Wiśle. Dowódcą Obrony Rzecznej był kontradmirał Kazimierz Porębski- Prezes Zarządu Ligi Żeglugi Polskiej. Na skutek usilnych zabiegów Ligi Żeglugi Polskiej, Sejm RP. podjął w dniu 23 września 1922 roku uchwałę o budowie portu handlowego w Gdyni.

W dniu 27 kwietnia 1924 roku stowarzyszenie zmieniło nazwę na Liga Morska i Rzeczna.

Prezesem Zarządu pozostał wiceadmirał Kazimierz Porębski.  Wśród członków należy wymienić Stefana Żeromskiego – pisarza, generała Mariusza Zaruskiego, Juliana Rummla, wiceadmirała Jerzego Świrskiego.

Stowarzyszenie formułowało programy rozwoju żeglugi śródlądowej, gospodarki morskiej, turystyki wodnej, budowę portu w Tczewie oraz programy szkoleniowe dla marynarzy. Programy te prezentowane były na łamach flagowego czasopisma Ligowego „Morze’. Warto przypomnieć nakreślony przez Jerzego Kurnatowskiego plan regulacji rzek i budowy kanałów, z wyeksponowaniem roli Wisły. Inżynier Tadeusz Tillinger akcentował budowę portu morskiego w Tczewie ,który mógłby konkurować z Hamburgiem, Proponował budowę portu przemysłowego na Pradze w rejonie Żerania ,drugiego portu  na Saskiej Kępie w Warszawie, kanału roboczego Bug-Wisła.. Analizowano budowę kanału łączącego Wisłę z Gdynią. Rozważano realizację drogi wodnej Bałtyk-Morze Czarne.

W dniu 27 października 1930 roku Liga Morska i Rzeczna przekształciła się w Ligę Morską i Kolonialną. Prezesem Zarządu Głównego wybrano generała Gustawa Orlicz – Dreszera.

Przyjęto hasło programowe :”Nie ma Polski bez morza i nie ma morza bez floty wojennej”.

Ważną inicjatywą Ligi Morskiej i Kolonialnej było przyjęcie przez VI Walny Zjazd Delegatów L Mi K w czerwcu 1935 roku niezwykle istotnych wniosków dotyczących bezpośrednio marynarki wojennej, a mianowicie;

 – przedstawienie rządowi memoriału dotyczącego rozbudowy marynarki wojennej,

 – intensyfikacji zbiórki funduszy w ramach Funduszu Obrony Morskiej ( FOM ).

 – postulat budowy w polskiej stoczni okrętu podwodnego im. marszałka J. Piłsudskiego.

Stowarzyszenie podjęło się również akcji promocyjnej na rzecz przejęcia części kolonii niemieckich w Afryce. Była to akcja skierowana przeciwko środowiskom niemieckim, które domagały się zwrotu części ziem przydzielonych Polsce w wyniku Traktatu Wersalskiego.

Liga Morska i Kolonialna podjęła się utrzymywania ścisłych kontaktów z wychodźcami polskimi za granicą. Prowadzono rozmowy z władzami francuskimi w sprawie udziału w administrowaniu niektórymi koloniami francuskimi w Afryce. Członkowie aktywnie uczestniczyli w akcji zbierania funduszy na zakup floty wojennej. Dzięki wspaniałej pracy organizacyjnej i promocyjnej Liga Morska i Kolonialna należała do grona największych organizacji społecznych. W 1939 roku liczyła 992 780 członków. Stowarzyszenie ściśle współpracowało z inżynierem Eugeniuszem Kwiatkowskim Wicepremierem Rządu. Od 1932 roku zaczęły powstawać struktury organizacyjne Ligi Morskiej wśród Polaków mieszkających w Stanach Zjednoczonych, Ameryce Południowej, Francji ,Litwie. Część  tych struktur przetrwała do obecnych czasów.

    Wśród Honorowych Członków Ligi Morskiej i Rzecznej a następnie Ligi Morskiej i Kolonialnej w okresie II Rzeczypospolitej należy wymienić: Marszałka Józefa Piłsudskiego, prezydenta  prof. Stanisława Wojciechowskiego, prezydenta prof. Ignacego Mościckiego, premiera Ignacego Paderewskiego, marszałka Edwarda Rydza Śmigłego, biskupa morskiego Stanisława Okoniewskiego, wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego, generała Kazimierza Sosnkowskiego .

Z inicjatywy Członków Ligi Morskiej i Kolonialnej w 1932 roku  rozpoczęto obchody Święta Morza z udziałem najwyższych władz państwowych. W kronikach Ligowych można przeczytać o regularnych spotkaniach Prezydenta RP prof. Ignacego Mościckiego z przedstawicielami władz Ligi Morskiej i Kolonialnej na Zamku Królewskim w Warszawie w celu omówienia ważnych programów dotyczących rozwoju gospodarki morskiej czy też  rozwoju potencjału obronnego Polski na morzu. Po tragicznej śmierci generała Gustawa Orlicz Dreszera w 1936 roku Prezesem Zarządu Głównego został generał Stanisław Kwaśniewski.

Podczas II wojny światowej, działacze Ligi Morskiej i Kolonialnej brali aktywny udział w obronie ojczyzny. Wielu zostało zamordowanych w Katyniu, m.in. kontradmirał Ksawery Czernicki. Generał Mariusz Zaruski zmarł w więzieniu sowieckim.

W dniu 20 października 1944 roku gdy znaczna część kraju była pod niemiecką okupacją, w Lublinie trwały prace nad powołaniem Ligi Morskiej. Po odbyciu zebrań organizacyjnych w Lublinie, w kwietniu 1945 roku  Liga Morska przeniosła się do dawnej  siedziby w Warszawie przy ul. Widok 10. W szybkim tempie odrodziły się struktury Ligi Morskiej, w 1953 roku liczba członków przekroczyła 500 000 osób. Wśród członków przeważali działacze Ligi Morskiej i Kolonialnej a wśród nich inż. Eugeniusz Kwiatkowski, kontradmirał Adam Mohuczy, Witold Bublewski, Julian Rummel.

Działacze Ligi Morskiej nie mieli zamiaru poddać się propagandzie komunistycznej, dlatego zostali poddani ostrym działaniom represyjnym przez ówczesne władze komunistyczne. Inżynierowi Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu zabroniono mieszkać w Sopocie i Warszawie, Prezesa Zarządu kontradmirała Adama Mohuczego wtrącono do więzienia, gdzie w wyniku tortur, zmarł.

W dniu 10 maja 1953 roku decyzją Biura Politycznego PPR zlikwidowano Ligę Morską poprzez przyłączenie do Ligi Przyjaciół Żołnierza. Decyzja ta podjęta została wbrew zapisom statutowym Ligi Morskiej. Przez następne lata zacierano pamięć o dokonaniach działaczy Ligi Morskiej i Rzecznej.

Na skutek oddolnych działań społecznych korzystających z powstania Ruchu Solidarność, podczas II Kongresu Kultury Morskiej w Gdańsku, podjęto uchwałę o odtworzeniu stowarzyszenia Liga Morska. W dniach 24 – 25 października 1981 roku w Gdyni podczas Walnego Zjazdu Delegatów podjęto uchwałę o reaktywowaniu Ligi Morskiej. Prezesem Zarządu Głównego został wybrany dr. Przemysław Smolarek, dyrektor Centralnego Muzeum Morskiego. Siedzibą Zarządu Głównego Stowarzyszenia został Gdańsk.  Rozpoczęto odbudowę struktur Stowarzyszenia oraz aktywną promocję spraw morskich i rzecznych. W latach 1982 – 1986 funkcję Prezesa pełnił kontradmirał Henryk Pietraszkiewicz, Zastępca Dowódcy Marynarki Wojennej.

W latach 1986 – 1990 funkcję Prezesa Zarządu Głównego pełnił Adam Nowotnik, kierownik Urzędu Gospodarki Morskiej, w latach 1990 – 2007 funkcję prezesa pełnił Bronisław Komorowski. W 1999 roku przywrócona została nazwa stowarzyszenia Liga Morska i Rzeczna.

Od 2007 roku  funkcję prezesa pełni kpt. ż.w. Andrzej Królikowski, wykładowca w Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni oraz w Akademii Morskiej w Gdyni.

Po reaktywowaniu stowarzyszenia rozpoczęły się prace na rzecz rozbudowy struktur organizacyjnych oraz promowania programów rozwoju gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej. W ramach prac organizacyjnych wiele uwagi poświęca się pracy z młodzieżą poprzez konkursy nazwane „Młodzież na morzu” promujące  poznanie historii Marynarki Wojennej ,roli morza dla gospodarki, turystykę morską i rzeczną. Dużą role w popularyzacji spraw morskich i rzecznych odgrywają ekspedycje rzeczne po Odrze ,Wiśle, Noteci ,Narwi  nazywane Flisami organizowane wspólnie z samorządami miast. W 1996 roku działacze Ligi Morskiej przygotowali opracowanie p.n. „Memoriał w sprawie wód Polski” w którym zawarto wnioski dotyczące  wykorzystania potencjału rzecznego i morskiego dla rozwoju gospodarczego Polski zgodnie z oczekiwaniami społecznymi. Memoriał skierowany został do władz państwowych.

Kolejne ważne opracowanie wykonano wspólnie z ekspertami z dorzecza Wisły, Odry oraz Pomorza p.t. „Memoriał w sprawie likwidacji zaniedbań i rozwoju wodnych sektorów gospodarki w Polsce”. Dokument ten został przyjęty podczas konferencji zorganizowanej z inicjatywy Ligi Morskiej i Rzecznej w Senacie RP w dniu 25 lutego 2010 roku.

Również i ten dokument został przekazany do Prezydenta RP, Premiera, Marszałków Sejmu i Senatu.

W dniu 27 kwietnia 2015 roku na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się uroczysta konferencja poświęcona projektowi o  tematyce wodnej p.n. Szlak wodny im „Króla Stefana Batorego”: Warszawa – Zamek Królewski:

  – Wisła –Kanał Żerański- Jezioro Zegrzyńskie- Narew-Biebrza- Kanał Augustowski-Niemen,

  – Wisła- Zalew Włocławski- Nogat- Kanał Jagielloński- Elbląg- Zalew Wiślany- Kanał Żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną ( w budowie ) – Zatoka Pucka- Morze Bałtyckie.

W konferencji udział wzięli Członkowie Rady Programowej projektu. Członkiem Rady Programowej jest  Wojewoda Mazowiecki, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie oraz marszałkowie urzędów wojewódzkich ,prezydenci i burmistrzowie miast ,przedstawiciele instytucji żeglugowych ,wodnych oraz stowarzyszeń związanych z żeglugą. Pomysłodawcą projektu są eksperci Ligi Morskiej i Rzecznej. W 2016 roku Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wpisał projekt p.n.: Szlak Wodny im: „Króla Stefana Batorego na Listę Polskich Szlaków Kulturowych.

W dniu 03 listopada 2015 roku zwróciliśmy się do  Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Pana Andrzeja Dudy z prośbą o zainteresowanie się „Memoriałem …”.  Efektem tej prośby było zorganizowanie w Belwederze w dniu 08 grudnia 2015 roku konferencji poświęconej problematyce rzecznej i morskiej pod Honorowym Patronatem Prezydenta.. Tematem przewodnim konferencji były wnioski i tezy zawarte w Memoriale.

„Memoriał w sprawie likwidacji zaniedbań i rozwoju wodnych sektorów gospodarki w Polsce” przesłany został również na ręce  Premiera Rządu oraz Marszałków Sejmu i Senatu.

Większość wniosków które zawarliśmy w Memoriale pokrywa się z obecnie realizowanymi programami Rządu RP, dotyczącymi rozwoju gospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej, turystyki wodnej, poprawy organizacji gospodarki wodnej, bezpieczeństwa powodziowego.  Nasi działacze uczestniczą w pracach Krajowej Rady Gospodarki Wodnej oraz Radach Gospodarki Wodnej w dorzeczach Wisły i Odry.

Stowarzyszenie Liga Morska i Rzeczna przez sto lat pracy społecznej członków na rzecz rozwoju gospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej, obronności przyczyniło się do popularyzacji tych ważnych gałęzi gospodarczych wśród naszego społeczeństwa

Podczas Walnego Zjazdu Delegatów Ligi Morskiej w lutym 1947 roku w Warszawie, Członek Zarządu Ligi Morskiej inżynier Eugeniusz Kwiatkowski powiedział: „Połowę osiągnięć naszych na małym polskim wybrzeżu przed wojną to właśnie –nieświadome  i niewidoczne zwycięstwo-nie kogo innego, tylko Ligi Morskiej. Gdyż ona stworzyła taką atmosferę psychiczną w społeczeństwie, że nawet w najcięższych momentach kryzysu gospodarczego żaden rząd nie mógł się odważyć na zahamowanie twórczej pracy w Gdyni, na morzu. Jak potężny wodospad –Liga Morska ,biła bez przerwy w lądową psychikę polską ,przetwarzała ją na dynamiczną, na morską, na psychikę przepojoną ambicją samodzielnej twórczości. Jak potężny wiatr od morza –Liga podjęła inicjatywę Żeromskich ,odkrywając przed umysłami młodzieży polskiej nowe, nieznane ,wielkie horyzonty życia na morzu, gdzie siły mierzyło się na zamiary”.

Działacze Bandery Polskiej ,Ligi Żeglugi Polskiej ,Ligi Morskiej i Kolonialnej Ligi Morskiej i Rzecznej rozumieli że odzyskanie niepodległości przez Polskę stwarza olbrzymią szansę budowy od podstaw i rozwoju gospodarki morskiej ,żeglugi śródlądowej, turystyki wodnej, kultury morskiej i rzecznej oraz marynarki wojennej na morzu i rzekach.

Przez okres 100 lat członkowie i sympatycy Ligi Morskiej i Rzecznej są wierni celom i ideałom przyjętym przez działaczy ligowych II Rzeczypospolitej oraz po zakończeniu II wojny światowej

  Liga Morska i Rzeczna stanowi wyjątkową organizację społeczna która niezmiennie przez okres swojego funkcjonowania szanuje wolę założycieli, kultywuje najważniejsze cele:

– rozwijanie świadomości morskiej społeczeństwa polskiego,

 – propagowanie tradycji marynarki wojennej i handlowej, marynarzy śródlądowych,

–  działanie na rzecz umocnienia patriotyzmu, podtrzymywania tradycji narodowych 

   ,pielęgnowanie polskości’,

 – działanie na rzecz rozwoju marynarki wojennej,

 – upowszechnianie kultury morskiej, turystyki wodnej ,sportów wodnych,.

 – propagowanie rozwoju  żeglugi morskiej i rzecznej,

 – prowadzenie współpracy z Polakami na uchodźstwie.

 

Pragniemy przypomnieć myśl inżyniera Eugeniusza Kwiatkowskiego odpowiednią do obecnych czasów ,wypowiedzianą w dniu 08 lutego 1927 roku podczas uroczystości związanych z budową Gdyni:

„ Naród, który nie ma treści życia ,który nie realizuje nowych koncepcji, który nie czuje rezultatu swoich wysiłków, który nie walczy i nie zwycięża-musi cofać się w rozwoju, musi być zepchnięty przez inne narody na niższy szczebel cywilizacji”

    Działacze naszego Stowarzyszenia  od momentu powstania z olbrzymim zaangażowaniem podjęli trud odbudowy  Rzeczypospolitej Polskiej po okresie 123-letnim okresie niewoli. Wysiłek ten okazał się skuteczny ,od podstaw zbudowano bardzo ważne sektory gospodarcze; gospodarkę morska, żeglugę śródlądową , marynarkę wojenną, kulturę morską i rzeczną, turystykę wodną. Efekty te osiągnięto ściśle współpracując z Prezydentami RP, Rządami RP ,Sejmem i Senatem.