ŚWIĘTO 5. PUŁKU UŁANÓW ZASŁAWSKICH 24 WRZEŚNIA 2023 OSTROŁĘKA
Corocznie, w niedzielę najbliższą rocznicy bitwy pod Zasławiem (23 września), mieszkańcy Ostrołęki spotykają się na uroczystościach poświęconych 5. Pułkowi Ułanów Zasławskich – jednostce kawalerii, która stacjonowała na terenie miasta w okresie międzywojennym. Rzeczone obchody i stanowią element lokalnego dziedzictwa Ostrołęki jak i najbliższych okolic.
Bitwa pod Zasławiem rozegrała się w okresie Wojny Polsko-Bolszewickiej w roku 1920 i w jej trakcie, wojska agresora starły się z 1. Brygadą Jazdy pod dowództwem płk. Janusza GŁUCHOWSKIEGO (późniejszego generała dywizji – i dowódcę jednostek WP w Wielkiej Brytanii). Walki toczyły się koło miasta Zasław na wschodnim Wołyniu – głównie na obszarach położonych na wschód od rzeki Horyń. W późniejszym okresie, 5 Pułk Ułanów, na pamiątkę brawurowej szarży, przyjął nazwę „Zasławski” i w dniu 23 września obchodził swoje święto pułkowe. Po 1945 roku, ze względów politycznych, święto zostało wykreślone z oficjalnego wykazu; natomiast, po zmianach społeczno-politycznych lat 90-tych, grupa inicjatywna skupiająca rodziny ułanów, rekonstruktorów oraz entuzjastów tradycji kawaleryjskich – głównie z Ostrołęki – doprowadziła do restytucji święta. Dzisiaj, w Ostrołęce, można znaleźć liczne dowody kultywowania pamięci i etosu rzeczonej jednostki kawalerii. Dla przykładu można wymienić kawaleryjskie grupy rekonstrukcyjne, Muzeum Historyczne 5. Pułku Ułanów Zasławskich oraz Zespół Szkół Zawodowych Nr 2. im. 5. Pułku Ułanów Zasławskich w Ostrołęce.
W dniu 24 września 2023, uroczystości rozpoczęły się od mszy świętej celebrowanej w intencji poległych, zamordowanych i zmarłych żołnierzy 5. Pułku Ułanów Zasławskich oraz uczestników uroczystości. Msza została odprawiona w kościele p. w. św. Wojciecha w Ostrołęce (dawnym kościele garnizonowym) położonym w dzielnicy Wojciechowice. Po nabożeństwie, uczestnicy uroczystości przemieścili się do Pomnika 5. Pułku Ułanów Zasławskich usytuowanego w odległości ok. 200 m od świątyni.
Na uroczystość przybyli, miedzy innymi: Arkadiusz CZARTORYSKI – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki, Robert MAMĄTOW – Senator RP, Marcin GRABOWSKI – Dyrektor Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego, Mirosław AUGUSTYNIAK – Radny Sejmiku Województwa Mazowieckiego oraz V-ce Prezes Oddziału Mazowieckiego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP, Krzysztof PARZYCHOWSKI – V-ce Starosta Ostrołęcki oraz Stanisław SZATANEK –V-ce Przewodniczący Rady Miasta Ostrołęki.
W trakcie uroczystości, Siły Zbrojne RP reprezentowali – płk Leszek IWANIEC – Dowódca 22. Wojskowego Ośrodka Kartograficznego w Komorowie i jednocześnie Dowódca Garnizonu Ostrów Maz. – Komorowo, ppłk Artur ŻUBER – komendant Ośrodka Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych – Orzysz w Bemowie Piskim, płk Bogusław POSTEK – Dowódca Garnizonu Przasnysz. Obecni byli przedstawiciele służb mundurowych z Ostrołęki:
Między innymi: insp. Mirosław OLSZEWSKI – Komendant Miejski Policji, mł. bryg. Tobiasz FABISZEWSKI – Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej oraz Ryszard KOWALEWSKI – Komendant Straży Miejskiej. Uroczystość prowadził ppłk Robert DYMERSKI. Obecni byli przedstawiciele grup rekonstrukcyjnych kawalerii z por. k. o. Janem GRZYBEM i ich wielkim sympatykiem płk Włodzimierzem ZABIELSKIM. Licznie reprezentowana była młodzież z klas wojskowych. Okręg Mazowiecki Ligi Morskiej i Rzecznej reprezentowali kmdr dr Józef KOWALEWSKI – V-ce Prezes OM LMiR (występujący w imieniu Prezesa OM LMiR kpt. ż. ś. Andrzeja POTAPOWICZA), mgr Hanna POTAPOWICZ – Sekretarz OM LMiR oraz por. mar. dr Jerzy KIJOWSKI – Członek Zarządu OM LMiR – Konsultant Naukowy.
Kompanię honorową zabezpieczył Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych – Orzysz; natomiast, oprawę muzyczną zapewniła Orkiestra Wojskowa z Siedlec pod dyrekcją tamburmajora st. sierż. Michała KRYŃSKIEGO.
Po sygnale „Baczność!” i odegraniu „Marsza Generalskiego” – Dowódcy Garnizonu
płk L. IWAŃCOWI został złożony meldunek o gotowości do rozpoczęcia uroczystości. Następnie, po sygnale „Słuchajcie Wszyscy!”, przy dźwiękach Hymnu Narodowego, na maszt została wciągnięta flaga państwowa.
Następnie, głos zabrała mgr Wiesława GAŁKA – Prezes Krajowego Koła Weteranów, ich Rodzin i Przyjaciół 5. Pułku Ułanów Zasławskich w Ostrołęce, która oficjalnie powitała przybyłych na uroczystość oraz wygłosiła obszerny referat nt. historii jednostki, jej etosu, pamięci, tradycji oraz związków z Kurpiowszczyzną. Podkreśliła również rolę tradycji wojskowych w wychowaniu młodzieży – zwłaszcza w klasach mundurowych. Stwierdziła również, że ważne jest to, by utrwalać historie pozostawione w testamencie przez żołnierzy z poprzednich pokoleń, by realizować czyny, które wyraża motto: Bóg, Honor, Ojczyzna.
Po wystąpieniu Prezes Wiesławy GAŁKI, głos zabrał Stanisław SZATANEK – V-ce Przewodniczący Rady Miejskiej. Wystąpienie to utrzymane było w podobnym tonie, jako że mówca również podkreślał elementy historii kraju oraz wychowania patriotycznego. Radny stwierdził, że „wolność nie jest dana na zawsze, musimy o nią zawsze zabiegać, a gdy trzeba – walczyć”.
Po oficjalnych wystąpieniach, uczniowie klas drugich technikum z Zespołu Szkół Zawodowych nr 2, kształcący się w oddziałach przygotowania wojskowego, złożyli uroczyste ślubowanie na sztandar szkoły.
Istotną część obchodów stanowiło wręczenie odznaczeń i wyróżnień. W uznaniu zasług w krzewieniu postaw patriotycznych, na mocy decyzji Prezydenta RP Andrzeja DUDY, Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości odznaczony został chor. k. o. Mirosław SZCZEPANKOWSKI. Aktu dekoracji dokonał Minister Arkadiusz CZARTORYSKI. Z kolei, doceniając pomoc i współpracę z Krajowym Kołem Weteranów, ich Rodzin i Przyjaciół 5. Pułku Ułanów Zasławskich, Prezes stowarzyszenia mgr Wiesława GAŁKA wręczyła specjalne wyróżnienia dla grupy wojskowych. Otrzymali je: płk Leszek IWANIEC – dowódca Garnizonu Ostrów Maz.– Komorowo, ppłk Artur ŻUBER – Komendant Ośrodka Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych – Orzysz w Bemowie Piskim, płk Bogusław POSTEK – Dowódca Garnizonu Przasnysz oraz por. Paweł KREFT – kapelmistrz Orkiestry Wojskowej w Siedlcach.
W uznaniu zasług dla obronności morskiej, Krzyżem PRO MARI NOSTRO odznaczony został płk Leszek IWANIEC – Dowódca 22. Wojskowego Ośrodka Kartograficznego – Dowódca Garnizonu. Aktu dekoracji dokonali: kmdr dr Józef KOWALEWSKI – V-ce Prezes OM LMiR oraz por. mar. dr Jerzy KIJOWSKI – Członek Zarządu OM LMiR – Konsultant Naukowy. Asystowała Sekretarz OM LMiR mgr Hanna POTAPOWICZ, która odczytała również treść aktu nominacyjnego.
Kolejną częścią wydarzenia był też Apel Pamięci. Przy łoskocie werbli, przywołano żołnierzy 5 Pułku Ułanów Zasławskich poległych w boju, zamęczonych w kaźniach hitlerowskich i komunistycznych oraz zmarłych w okresie powojennym. Apel Pamięci zakończyła salwa honorowa, po której trębacze Orkiestry Wojskowej z Siedlec odegrali sygnał „Hasło Wojska Polskiego”.
Kolejnym punktem uroczystości było złożenie przez poszczególne delegacje wieńców i wiązanek kwiatów pod pomnikiem – w hołdzie żołnierzom 5. Pułku Ułanów Zasławskich stacjonujących w Ostrołęce-Wojciechowicach w latach 1921-1939. Tę część uroczystości zakończyło wykonanie przez trębacza-solistę Orkiestry Wojskowej w Siedlcach sygnału „Śpij Kolego”.
Ostatnią częścią uroczystości przed pomnikiem było złożenie przez oficera inspekcyjnego meldunku Dowódcy Garnizonu o zakończeniu uroczystości. Następnie odbyła się defilada pododdziałów pieszych (regularne formacje oraz młodzież z klas wojskowych) jak i kawalerii ochotniczej, co zostało bardzo życzliwie przyjęte zarówno przez przedstawicieli Wojska Polskiego, pozostałych służb mundurowych jak i reprezentantów establishmentu politycznego i samorządowego oraz społeczności lokalnej.